Çocuk Gelişim Aşamaları (1-3 Yaş) İnce ve Kaba Motor

İnce ve Kaba Motor Beceriler

1-3 yaş arası bir çocuğunuz varsa ne kadar hareketli olduğunu bilirsiniz.
Bu dönemde çocuklar bedenlerinin daha fazla farkına varırlar. Çocuğunuzun daha hareketli olma yönünde her gün güveninin arttığını görürsünüz. Ayrıca, bu dönemde çocuklar fiziksel becerilerini zihinsel becerileriyle birleştirerek öğrenme, anlama ve problem çözme yeteneklerini geliştirirler.

9 aylıktan 12 aylığa kadar birçok çocuk;

• Destek olmadan kendi başına oturur.
• Yardımsız ayakta durur.
• Yardım alarak kısa süre yürür.
• Mobilyalara tutunarak onların etrafında gezer.
• Topu yuvarlar.
• Nesneleri fırlatır.
• Nesneleri işaret parmağıyla başparmağı arasında tutar.
• Oyuncakları düşürüp yeniden alır.

12 aylıktan 24 aylığa kadar birçok bebek;

• Tek başına yürür.
• Geri geri yürür.
• Koşar ve zıplar.
• Yardımla merdivenleri inip çıkar.
• Ritmi tanıyıp müziğe göre hareket eder.
• El çırpar.

24 aylıktan 36 aylığa kadar birçok çocuk

• İleri koşar.
• İki ayakla bir yerden zıplar.
• Parmak ucunda yürür.
• Topa vurur.
• Yuvarlanan topu yakalar.

İnce Motor Becerileri

2-3 yaş arası çocukların ince motor becerileri de hızlı gelişir. Üçüncü doğum gününe doğru ilerlerken çocuğunuz muhtemelen;

• Büyük boncukları ipe dizebilir.
• Boya kalemini düzgün tutabilir.
• Daire çizebilir.
• Oyun hamuruyla oynayabilir.
• Bilek hareketlerini kullanarak boyama yapabilir. (noktalar, çizgiler, şekiller yapma)

1-3 yaş arası çocuğunuzla birebir oyun ve etkileşim halinde olmanız motor ve zihinsel gelişimi teşvik edebilmeniz için oldukça önemlidir. Çocuğunuz sizinle olan etkileşimden, akranlarıyla ya da bir yabancıyla olan etkileşimine göre çok daha büyük fayda görür ve daha fazla şey öğrenir.

1-3 Yaş Arası Motor Gelişimde Karşılaşabileceğiniz Müdahale Gerektiren Kritik Durumlar
Çocuğunuzda, emekleme gibi bir gelişim aşamasının eksik olması ya da tek bir beceriyi biraz geç yapması endişelenecek bir durum değildir. Ancak çocuğunuz birçok gelişim aşamasında eksikse endişelenmek için sebebiniz vardır ve mutlaka bir uzmanla görüşmeniz gerekir. Çocuğunuzun motor gelişiminde bir şeylerin yolunda olmadığına gösteren kritik durumlar şunlardır:

• Birçok çocuk emeklemeden yürümeye geçer. Bunda bir problem yoktur. Fakat çocuğunuz emeklememekle birlikte mobilyalara tutunarak ayağa kalkmaya çalışmıyor ya da başka yönlere doğru gitmeye uğraşmıyorsa endişelenmek için bir sebep var demektir. Çocuklar en geç 9-10 ay sonunda hareketli olma eğilimi göstermelidir.

• Bir-üç yaş arası çocukların en önemli işi etrafındaki dünyayı keşfetmek ve o dünyanın nasıl işlediğini öğrenmeye çalışmaktır. Araştırma eğiliminin eksikliği ya da sebep-sonuç ilişkilerini çözme yetisinin olmaması da bir endişe sebebidir. Örneğin; çocuğunuz müzikli kitabın çalması için düğmesine basmak gerektiğini önünde sonunda fark ediyor olmalıdır.

• Çocuğunuzun ince motor becerilerindeki gelişimi yakından izlemelisiniz. Çocuğunuzda, el hareketlerinin kontrolünü kazanma yönünde sürekli bir ilerleme görüyor olmanız gerekir. Örneğin; çocuğunuzun her seferinde kaşığı ağzına götürmesi beklenmez ama zaman içinde döke saça da olsa kaşıkla yemek yiyebiliyor olmalıdır.

• 1-3 yaş arası çocuğunuzun kaba motor hareketleri akıcı olmalıdır. Eğer çocuğunuzun takılıyormuş gibi sarsıntılı ya da kesik kesik hareketler yapıyorsa bu durum nörolojik ve psiko-motor problemlerin bir göstergesi olabilir. Kas kontrolünün zayıf olması ya da kas gelişimindeki eksiklikler 1-3 yaş arası çocuğunuzun gelişimini bir uzmanla mutlaka görüşmeniz gerektiğini gösterir.

• 1-3 yaş arası dönemde zaman zaman çarpmalar ve yaralanmalar normal kabul edilir ve çocuğunuz zaten hareketli bir yapıya sahipse bunlarla sıkça karşılaşırsınız. Ancak bu yaş döneminde çocuğunuz sıklıkla eşyalara doğru koşuyorsa bir problemi olabilir. Bu durumda atılacak ilk adım görme yetisini kontrol ettirmektir ve daha sonra bir gelişim uzmanının tavsiyelerini almak faydalı olur.

• Dokunma duyusunda aşırı duyarlılık psikolojik gelişimdeki bazı problemlerin işareti olabilir. Elbette ki bazı çocuklar parmaklarının arasına giren oyun hamurundan ya da ayağına sürünen çimlerden rahatsız olabilirler ama bu durum dünyasının yıkılmasına sebep olmamalıdır. Birçok çocuğun kirlenmekten, suyla, çamurla oynamaktan keyif aldığı bir dönemde çocuğunuz tam zıt eğilimler gösteriyorsa buna dikkat etmeniz gerekir.

Uzman Psikolog Sinem Olcay Kademoğlu